Ba’zi ayollar hayz siklining buzilishi, bel va kindik ostidagi og‘riq, oqchil (molochnitsa)ni odatiy holdek qabul qilishga o‘rganib qolishgan. Go‘yoki shunday bo‘lishi kerakdek. Tana «shifokorga boraman» deb «SOS» xabarini berganida unga quloq tuting.

Tosdagi og‘riqlar

Ovulyasiya tuxumdonlar atrofida kuchli og‘riqlarga sabab bo‘lishi mumkin. Hayz davri o‘rtasidagi og‘riq holati ko‘pchilik ayollarga tanish. Muntazam yoki vaqti-vaqti bilan bezovta qiluvchi og‘riq 2-3 kun ichida yoki og‘riqsizlantiruvchi dorilar yordamida o‘tib ketadi. Lekin tosdagi bezovtalik surunkali tus olsa, ginekolog ko‘rigidan o‘tish tavsiya etiladi. Bunday vaziyatda:

• endiometrioz va bachadondagi xavfsiz miomaga qarshi tekshirtirib ko‘ring.
• Kuchli og‘riq ma’lum vaqt oralig‘ida to‘xtab, qayta boshlanaversa, «Tez yordam» chaqiring. Ko‘pincha og‘riqning bunday belgilari tuxumdon kistasi va uning shikastlanishida kuzatiladi.
• Og‘riq bir necha marta to‘satdan xuruj qilsa, tuxumdon buralib qolgan bo‘lishi mumkin. Bu holatda a’zo yetarli darajada qon bilan ta’minlanmaydi. Tomirlarning siqilishi yuzaga kelganda infeksiya tushsa, peritonit kasalligiga aylanib ketish xavfi bor. Ba’zan ko‘ngil aynishi, qayt qilish kuzatiladi.
• Qon ketishi bilan birga namoyon bo‘ladigan tosdagi og‘riq bachadon tashqarisidagi homiladorlikdan darak berishi mumkin. Bunda urug‘langan tuxum hujayra bachadon bo‘shlig‘iga emas, balki bachadon nayiga mustahkamlanayotgan bo‘ladi. Zudlik bilan ginekolog ko‘rigidan o‘tish lozim.

Tosdagi og‘riq tuxumdonlar saratonining alomati hisoblanmaydi. Qorin dam bo‘lishi, qabziyat va tuxumdonlar atrofida bosim kuchayishi 2 hafta davomida bezovta qilsa, shifokor ko‘rigidan o‘tish maslahat beriladi.

Qon ketishi

Agar oz-ozdan bo‘lsa-da 1-2 oy davomida sababsiz qon ketishi kuzatilsa, zudlik bilan shifokorga murojaat qilish lozim. Jinsiy balog‘at yoshiga qadar va homiladorlik davridagi har qanday qon ketishida ginekolog ko‘rigidan o‘tish lozim.

• Homiladorlikka qarshi tabletkalar qon ketishini keltirib chiqarishi mumkin. Bu unchalik xavfli emas, biroq shifokor bilan dorini almashtirish haqida maslahatlashish kerak.
• Katta yoshli ayollarda menopauzadan avval kuzatiladi. Bu normal holat.
• Qalqonsimon bez faoliyati buzilsa, hayz siklida o‘zgarish bo‘ladi. Endokrinologga murojaat qiling.
• Har jinsiy yaqinlikdan so‘ng qon ketishi kuzatilsa, so‘zak yoki xlamidioz infeksiyalari natijasi bo‘lish ehtimoli bor.
• Menopauzadan keyingi qon ketishi bachadon saratoni alomatlaridan bo‘lishi mumkin. Bunday holatda kechiktirmasdan shifokor ko‘rigidan o‘tish zarur, shundagina aniq tashxis qo‘yiladi. Tuxumdonlar saratonidan farqli ravishda uni erta aniqlash va davolash imkoniyati bor.

Ajralmalar

Har bir ayol qanday ajralmalar normal yoki noodatiy ekanligini farqlay olishi zarur. Ba’zan o‘tkir hidli, odatdagidan ko‘proq, qichishish va achishish kuzatilishi, rangining o‘zgarishi, qon bilan kelishini noodatiy deyish mumkin. Jinsiy yo‘l bilan yuquvchi aksariyat kasalliklarning birinchi belgisi ajralmalar hisoblanadi. E’tiborli bo‘lish zarar qilmaydi. Turg‘un, rangsiz va ko‘p kelayotgan ajralma kamdan-kam uchraydigan bachadon nayi saratoni belgisi hisoblanadi.

Qichishish

Odatda bu jiddiy kasallik alomati emas. Ko‘pincha unga atir sovundan ko‘p foydalanish sabab bo‘ladi. Ayollarga bolalar sovuni yoki intim gigiyena uchun maxsus geldan foydalanish maqsadga muvofiq.

• Qichishish va jinsiy a’zolar terisi rangining o‘zgarishi kuzatilsa, shifokorga ko‘rinish zarur. Bu temiratki kasalligining belgisi bo‘lishi mumkin. Ko‘pincha u bilan yoshi katta ayollar aziyat chekadi.

— Qichishib, teri ko‘chganda saraton o‘simtalariga tahlil topshirish tavsiya etiladi.

Vaginal quruqlik

Bu muammo ko‘pincha emizikli go‘dagi bor ayollarda uchraydi. Ba’zida bolasini emizayotgan ayollarda ovulyasiya jarayoni o‘z-o‘zidan vaqtincha to‘xtaydi. Buning natijasida vaginal quruqlik yuzaga keladi. Vaqt o‘tib, ovulyasiya o‘z holatiga qaytganida bu muammo yo‘qolib ketadi. Jinsiy yaqinlikning og‘riqli bo‘lishi albatta shifokorga murojaat etish uchun jiddiy asos.

Klimaksdan so‘ng ayollar organizmida estrogen miqdori kamayadi, shu sababli vaginal to‘qimalar o‘lishi yoki yupqalashishi kuzatiladi. Jinsiy yo‘l bilan yuquvchi kasalliklardan himoyalanish qobiliyati asta kamayib boradi. Shifokor bunday holatlarda kerakli tavsiyani berib, tarkibida estrogen bo‘lgan maz, tabletkalar buyurishi mumkin.

Yara va shishlar

Ba’zi ayollarning chov qismida kista va yumshoq fibroma rivojlanadi. Bu homilador ayollarda uchraydigan jinsiy a’zolarning varikoz holatini eslatadi. Tik turgan holatda bu shishlar ayolni ko‘proq bezovta qiladi. Ular aniqlangan vaqtidayoq davolansa, asorat qoldirmaydi.

Biroq jinsiy a’zolardagi yaralarga jiddiy qarash lozim. Ular gerpes yoki saraton belgisi bo‘lishi mumkin. Qattiq shishlar, so‘gal, vaqti bilan rangini yo‘qotuvchi qizil-yassi yaralar saraton o‘simtasi alomatlari hisoblanadi.

Manba: Darakchi.uz